Rondje van de Molen: Fietsroutes die het verleden laten herleven

Stel je voor: je fietst door het rustieke Veluwse landschap, stopt bij een eeuwenoude molen en richt je smartphone op de locatie. Plotseling verschijnt op je scherm een verdwenen molen die daar ooit stond, of de molenaar stapt virtueel naar buiten om je persoonlijk te begroeten en zijn verhaal te vertellen. Dit is geen sciencefiction meer, maar de werkelijkheid van 'Rondje van de Molen' - een innovatief toeristisch project dat vanaf 9 mei 2025 beschikbaar komt voor bezoekers van de Noord-Veluwe.

Waar technologie en erfgoed samenkomen

"Dit is het nieuwe toerisme," zegt Agnes Jeths enthousiast. Als projectcoördinator bij Stichting Promotie gemeente Epe is zij een van de drijvende krachten achter dit ambitieuze project dat zes gemeenten verbindt: Epe, Heerde, Hattem, Oldebroek, Elburg en Voorst. "Wat we hier doen zie je in Nederland nog weinig: we gebruiken moderne technologie om eeuwenoude ambachten en erfgoed tot leven te brengen."

Het concept is even eenvoudig als vernieuwend: vier zorgvuldig uitgestippelde fietsroutes van elk ongeveer 50 kilometer, waarbij bezoekers op specifieke locaties via hun smartphone toegang krijgen tot een rijk palet aan digitale content. Met een koptelefoon op worden fietsers op sleeptouw genomen door een lokale 'gids' die hen via audio, video en zelfs augmented reality meeneemt in de verhalen en geschiedenis van de molens en het omringende landschap.

"Deze routes zijn echt niet zomaar een paar traditionele knooppunten die je aan elkaar trapt," legt Jeths uit. "Het zijn belevingsroutes waarbij je op je mobiel langs allemaal knooppunten fietst en bij elke stop iets bijzonders kunt beleven. En dat op een originele manier."

Vier routes, vier thema's, één concept

Hoewel molens de rode draad vormen door alle routes, heeft elke tocht zijn eigen unieke invalshoek en thema:

De Waterroute (39,66 km) in Heerde wordt begeleid door Patricia Jobse, lokale ondernemer en eigenaar van een streekwinkel in de Watermolen van Volkers. Zij neemt fietsers mee langs de mooiste plekjes in de waterrijke omgeving van Heerde, van de Hoogwatergeul tot historische molens langs de IJssel. De route voert door bossen, langs de rivier en vele dijken, met onderweg mogelijkheden om streekproducten te proeven.

De Broodroute (55,51 km) door Elburg, Hattem en Oldebroek heeft als gids molenaar Jeanette Fokkinga van windkorenmolen De Fortuin in Hattem. De route leidt langs aanwezige en verdwenen molens, akkervelden, lokale bakkerijen en het Nederlands Bakkerijmuseum. Met behulp van augmented reality kunnen bezoekers op sommige locaties verdwenen molens virtueel terugplaatsen in het landschap.

De Sprengenroute (51,38 km) in Epe en Vaassen wordt verteld door Ramon Kroes, die op 22-jarige leeftijd een van de jongste molenaars van Nederland is. Hij vertelt persoonlijk hoe hij vanaf zijn twaalfde bij de molen begon te helpen en neemt fietsers mee langs de karakteristieke sprengen en beken van de oostelijke Veluwe.

De Bierroute (49,10 km) in Twello en Voorst heeft als gids duurzame hopteler Jeanine Langendijk, die bezoekers meeneemt langs de vijf historische korenmolens van de gemeente Voorst, lokale brouwerijen en boerderijen met streekproducten. Deze route vertelt het verhaal hoe oude molens een nieuwe rol vinden in de opkomende lokale voedsel- en biercultuur.

"In elke route gidst een echte Veluwse 'local' je langs aaibare molens, boerderijwinkels en fotogenieke plekken," vertelt Jeths. "Via je telefoon krijg je de verhalen te horen op de plek waar je bent gestopt, en onderweg kun je tijdens openingstijden op diverse plekken de streekproducten proeven waarover wordt verteld."

Molens als levend erfgoed

Ramon Kroes, een van de lokale gidsen in het project, heeft een bijzondere band met de molens waarover hij vertelt. "Ik begon al op mijn twaalfde als hulpje bij de molen," vertelt hij. "Inmiddels ben ik 22 jaar en het is nog steeds mijn lust en mijn leven." Vier jaar geleden, toen hij zijn diploma haalde, was hij de jongste molenaar van Nederland.

Zijn vrienden in Vaassen zijn inmiddels gewend aan zijn bijzondere hobby. "Als zij gaan voetballen, ga ik naar Daams' molen," zegt hij lachend. In het dagelijks leven werkt Kroes als werkvoorbereider elektrotechniek bij een bedrijf in Apeldoorn, maar op de fietsroute krijgt hij een andere rol: die van lokale gids die zijn liefde voor de streek met bezoekers deelt.

"Als ik de Cannenburch zie, word ik blij," vertelt hij. "Dan weet ik: dat is mijn Vaassen, dat is thuiskomen, hier liggen mijn wortels, hier hoor ik." Het is precies dat gevoel van authenticiteit en persoonlijke verbinding dat het project wil overbrengen op bezoekers.

De technologie: iGlow's innovatieve aanpak

De technische realisatie van het project ligt in handen van mediabureau iGlow uit Zwolle. Projectleider Paul van der Ham heeft een hele kluif aan het combineren van verschillende technologieën om de belevenis voor bezoekers zo rijk mogelijk te maken.

"We combineren podwalk-technologie met augmented reality," legt Van der Ham uit. "Daardoor ontstaat een ervaring waarbij virtuele en echte werkelijkheid elkaar ontmoeten. Een verdwenen molen kunnen we bijvoorbeeld virtueel 'terugplaatsen' op de plek waar die ooit stond. De bezoeker ziet die dan op het scherm van zijn smartphone en kan er zelfs omheen of onderdoor lopen."

Deze vorm van toegepaste technologie is in de gamewereld al langer gemeengoed, maar in het toerisme nog relatief nieuw. Van der Ham voorziet dat dit slechts het begin is van een bredere ontwikkeling. "We staan met die techniek nog maar aan het begin. Het wordt in de toekomst nog veel echter en indrukwekkender."

Voor iGlow is 'Rondje van de Molen' een omvangrijk project. Het productieproces omvat het maken van diverse video's met de lokale gidsen, het ontwikkelen van augmented reality-ervaringen, het creëren van audiofragmenten en het integreren van al deze elementen in een gebruiksvriendelijke webapplicatie.

"Het is een megaklus," beaamt Jeths. "Maar het resultaat mag er zijn. We voegen echt iets toe aan de toeristische ervaring in onze regio."

Beerd Flier, wethouder van Oldebroek met portefeuille Duurzaamheid, zag parallellen tussen de eeuwenoude molens en hedendaagse duurzaamheidsvraagstukken: "Wat ik bijzonder vind is dat we verschillende typen molens hebben die allemaal gebruik maken van de kracht van de natuur. Op die manier wekken we duurzame energie op, maken we producten of doen we iets met de indeling van ons landschap. We maken gebruik van de kracht en energie van de natuur – dat verbindt het verleden met de uitdagingen van vandaag."

Paul van der Ham van iGlow demonstreerde tijdens de lancering live de werking van de augmented reality-functie. "Met deze technologie kunnen we molens die op privéterrein staan of verdwenen zijn toch toegankelijk maken voor bezoekers," legde hij uit. "Je kunt een verdwenen molen virtueel 'terugplaatsen' op zijn historische locatie, er omheen lopen en zelfs naar binnen kijken. Dit is maar het begin van wat mogelijk is met deze technologie in toeristische toepassingen."

Het evenement werd afgesloten met een symbolische openingshandeling waarbij de vier routes gelijktijdig werden 'geopend' door het luiden van fietsbellen met een molenmotief. De timing van de lancering, een dag voor de Nationale Molendagen, was bewust gekozen zodat geïnteresseerden direct het weekend erna de molens van binnen konden bekijken.

Het huidige project is ambitieus, maar Jeths en haar team zien het als het begin van een langere ontwikkeling. "We streven naar een meerjarige uitvoering," vertelt ze. "We starten in fases, met deze vier thematische routes als eerste stap."

Een van de vervolgideeën is 'Molennachten' - een unieke belevenis waarbij bezoekers een nacht in een molen kunnen verblijven. "Een overnachting in een molen maakt ons plan van het beleefbaar maken van molens compleet," legt Jeths uit. Het doel is een landelijk platform te creëren met daarop molens waar toeristen kunnen overnachten, waarbij minimaal 50% van de opbrengst rechtstreeks ten goede komt aan de betreffende molen.

Ook zijn er plannen om het concept uit te breiden naar andere thema's en gebieden. De huidige samenwerking tussen de zes gemeenten biedt een solide basis voor verdere ontwikkelingen.